سفالگری کلپورگان هنر دستان زنان بلوچ

سفالگری بلوچستان قدمتی ۷ هزار ساله دارد ۳ روستای کلپورگان، کوهمیتگ، هولَنچَکان از اصلی ترین مراکز سفالگری بلوچستان هستند و سفالگری کلپورگان از همه مشهورتر است.

سفالهای این منطقه به سفالهای باستانی هزاره سوم پیش از میلاد شباهت دارد و شیوه ساخت سفال های این منطقه از هزاره های قبل تا بحال تغییری نکرده است.

زنان بلوچ بیشترین کادر در ساخت کوزه کلپورگان را به خود اختصاص میدهند؛ زنان هنرمند بلوچ فعالیتشان را در ساخت این سفالها بدون استفاده از چرخ سفالگری انجام می دهند و با دست درست می کنند؛ نفش این سفال ها ریشه چندین هزار ساله در تاریخ بلوچستان دارد. سفال کلپورگان فاقد لعاب است، خاک این سفال ها را مردان از جایی به نام “مشکوتک” می آورند.

وقتیکه خاک این منطقه پخته شود به رنگ قرمز درمی‌آید که این هم از ویژگی های خاک مخصوص سفالگری کلپورگان است هنگامی که ظرف ها ساخته میشوند آنها را ۱۰ روز در زیر نور خورشید قرار می دهند که خشک شوند و بعد آن که خشک شدند نقشهای مربوط را برروی سفالها طراحی میکنند و رنگ نقشه کشی بر روی سفال ها قرمز مایل به قهوه‌ای رنگ است.

زمانی که خاک سفالگری به مرحله پخت برسد رنگ آن به سیاه تغییر میکند، رنگ مورد استفاده از سنگی به نام “تیتوک”به دست می آید که در “تپه آچار ” نزدیک شهرستان نصرآباد/ زابل قرار دارد بدست می آید این سنگ را بر روی تخته سنگی بزرگ می سایند و پودر به دست آمده را با آب حل کرده و آب دوغ درست می کنند و با چوب نازک درخت خرما نقش ها را بر سفالینه نقاشی میکنند و در آخر سفالینه ها را ۳ نوبت در داخل کوره هایی سنتی به شکل گودال میپزند و آماده می‌شوند.

اغلب به شکل کاسه، کوزه، قدح، جام، پارچ و لیوان ساخته میشوند. ساختمان سفالگری کلپورگان در سال ۱۳۹۶ به عنوان موزه زنده سفال ثبت جهانی شد و توسط شورای جهانی صنایع دستی به عنوان اولین روستای سفالگری جهان معرفی شد.

زنان بلوچ هنرمندان جهان محسوب میشوند و سفالگری چشمه از هنر دستان معجزه آسای بانوان بلوچ می‌باشد که مورد بی توجهی قرار گرفته و از هیچ پشتیبانی و حمایت از طرف ارگان های حکومت ایران نشده است بلکه تداوم رژیم آخوندی منجر به دوری ملت بلوچ به دلیل اوضاع وخیم اقتصادی از هنر اصیل بلوچستان می باشد. لازم است برای معرفی صنایع دستی بلوچستان بیش از گذشته توجه نشان دهیم تا آن را با نام صنایع دستی #بلوچستان ثبت جهانی کنیم تا از سرقت آن توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران جلوگیری شود.

بانوک بانلی بلوچ