اگر بخواهیم یکی از مناطق مهم تاریخی در مملکت بلوچستان را نام ببریم ، یکی از این قلعه ها، قلعه تاریخی منوجان است.
#منوجان واقع در غربی ترین بخش مملکت بلوچستان یعنی جنوب استان کنونی کرمان است که در مسیر جیرفت و هرمزگان و در ۴۰۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان قرار دارد و از آب و هوایی گرمسیری و مرطوب برخوردار است.
البته قسمت جنوب شرقی منوجان کوهستانی و آب و هوای خنکی دارد . این شهر با مساحت بیش از ۷ هزار کیلومتر مربع دارای حدود ۶۵ هزار نفر جمعیت است.
منوجان جاذبه های زیادی دارد که پیشینه تعدادی از آن ها حتی به صدها سال قبل برمی گردد.
یکی از مهمترین جاذبه های این شهر قلعه منحصر بفرد و تاریخی منوجان است.
قدمت #قلعه_منوجان به بیش از هزار سال قبل برمی گردد .این طور که مشخص است معمار این قلعه و قلعه های بم و کهنوج یک نفر بوده است.
عده ای قدمت این قلعه را متعلق به دوره ساسانی می دانند هر چند که عده ای هم با توجه به حفاری ها و اشیای کشف شده معتقدند که این قلعه بسیار قدیمی تر و از دوران ماقبل تاریخ است.
قلعه تاریخی منوجان با خشت، گل و سنگ ساخته شده و با برج و باروی محکمی که دارد از شهر و اهالی این منطقه به خوبی محافظت می کرده است. با تحقیق بر روی سفال هایی که در این منطقه کشف شده این طور بر می آید از اوایل اسلام تا قرن های ۷ و ۸ هجری افرادی در این قلعه زندگی می کرده اند.
در حدود ۳ کیلومتری این قلعه بقایایی از یک کوره آجرپزی به چشم می خورد که به گفته عده ای، برای ساخت این قلعه حدود ۳ هزار نفر کارگر در این مسیر می ایستادند و با دست به دست کردن آجرها، مصالح را به قلعه می رساندند.
بدین ترتیب قلعه ای مستحکم شکل گرفت که سال ها پناهگاهی مهم برای اهالی این شهر بود. با این که این قلعه بارها هدف تهاجم اقوام و طوایف بسیاری بود اما تا همین قرن اخیر افرادی از ان استفاده می کردند.
در واقع، موقعیت مکانی این قلعه به گونه ای است که در مسیر راه تجاری بندر هرمز به جیرفت قرار گرفته و به همین دلیل در قرن چهارم جایگاه خاصی داشته و در دوره های سلجوقی تا صفوی هم همچنان فعال بوده و کاربردهای زیادی داشته است.
یکی از حاکمان منوجان در حدود 400 سال قبل، فردی بنام سالار کرمشاه خان بلوچ بودند ،و بعدها هم تا حدود یک قرن پیش هم همه حاکمان منطقه رودبار زمین از اقوام بلوچ، از خوانین شیرانی ،مهیمی و بودند.
شاهزاده فیروز میرزا فرمانفرما ، حاکم کرمان در سال 1298 به رودبار و بمپور سفری کرده است که سفرنامه هم در این باره از خود برجای گذاشته است ، کهنوج را اینگونه توصیف کرده است . ” کهنوج قصبه و ضابط نشین رودبار است ، قلعه‌ی بسیار سختی دارد که در ابتدای کهنوج و در ورودی کوه سنگی واقع است که از قلعه بمپور مرتفع تر است و به عینه شبیه دوشان تپه ( در تهران ) ولی ارتفاع این قلعه اندکی از او کمتر و طول کوه و قلعه اینجا به آن اندازه نیست .
اکنون این قلعه خراب و ویران و چاهش را که آب داشته است پر کرده اند . باعث خرابی قلعه را تحقیق کردم گفتند : در سالی که سعید خان بلوچ که ضابط رودبار بود و از دیوان و دربخانه گریزان بود . امیر توپخانه حکم به خرابی قلعه کرده بود “. ( البته آقاخان محلاتی حاکم کرمان که بر علیه محمد شاه قاجار طغیان کرده بود و سعید خان رودباری به او قول همکاری و مساعدت داده بود او به قلعه کهنوج پناه آورد و قوای دولتی قلعه کهنوج را محاصره و حبیب الله خان امیر توپخانه ، این قلعه را به توپ بست که سبب ویرانی آن شد . این حادثه در سال 1257 اتفاق افتاد ) .
در چند صده گذشته سلسله رندها شاهان مَکُران بر رودبار که بخشی از بلوچستان بوده حکومت می نمودند که به گفته ژنرال سرپرسی سایکس آثار و نام امیران آن و مقبره هایشان در تپه باستانی زیارت میرمقداد (زگردی ) وجود دارد و پس از رندها سلسله خانهای شیرانی و مهیمی حاکمان رودبار و جیرفت و تا منوجان و رودان بوده اند .
نظرات
ارسال دیدگاه برای این نوشته بسته می باشد.